سلام به شما رویا جان
در استخوان‌های دراز در بدن مانند استخوان ران و استخوان ساق پا ناحیه‌ای به نام اپی‌فیز وجود دارد. این بخش مولد است و با تکثیر سلولی باعث افزایش قد می‌شود البته تا زمانی که غضروفی است و هنوز سفت و استخوانی نشده است.
خب تا چه زمانی این منطقه غضروفی و مولد است؟ تا زمانی که هورمون رشد ترشح شود یعنی تا پایان دوران بلوغ این منطقه در استخوان غضروفی است و امکان افزایش قد وجود دارد.
زیرا با رسیدن به سن بلوغ با ترشح هورمون‌های جنسی مردانه (تستوسترون) و هورمون جنسی زنانه (استروژن) صفحات غضروفی بسته می‌شوند و تبدیل به بافت‌های استخوانی سفت می‌شوند و افزایش قد بعد از بسته شدن صفحات رشد یا به‌عبارت دیگر افزایش قد بعد از بلوغ امکان‌پذیر نیست.
جهش رشد اصلی اغلب دختران در حدود ۱۱ سالگی رخ می‌دهد، هر چند این سن ممکن است در دختران متفاوت باشد. بلوغ زیر ۸ سال معمولا طبیعی نیست و نشانه‌های بلوغ تا سن ۱۵ و ۱۶ سالگی معمولا به پایان می‌رسد. بهترین سن در میانه‌های سن ۱۱ سالگی است. بلوغ دختران معمولا یک یا دو سال قبل از اولین قاعدگی آن‌ها شروع می‌شود اما این موضوع برای همه در سن یکسان نیست و به همین دلیل هم بهتر است که شرایط رشدی شما و بررسی صفحه رشدی به کمک متخصص غدد بررسی شود و تا زمانی که این موارد بررسی نشود نمیتوان در مورد اینکه آیا رشد قدی شما متوقف شده است یا ادامه دارد نظری بیان کرد.
دختران پس از یک الی دو سال بعد از شروع قاعدگیشان، فقط ۲.۵ تا ۵ سانتی متر افزایش قد خواهند داشت. با این حال، آن ها در طول این مدت به حداکثر رشد قدی خود خواهند رسید. بیشتر دختران در سن ۱۴ یا ۱۵ سالگی به حداکثر میزان قد خود می رسند. هرچند این سن بستگی به سن شروع قاعدگی آن دختر نیز دارد.
به صورت کلی روند رشد می تواند به شکل زیر رخ بدهد:
• قد کشیدن. دختران تا قبل از قاعدگی، سالانه بین ۵ تا ۸ سانتی‌‌متر قد می‌کشند. هنگامی‌که قاعدگی رخ می‌دهد، روند رشد سریع به پایان می‌رسد.
• بزرگ شدن پستان‌ها. ممکن است روند آهسته‌ای داشته باشد، اما در ابتدا پستان جوانه می‌زند و شروع به بزرگ شدن می‌کند و سپس هاله دور آن بزرگ شده و نوک پستان بزرگ می‌شود.
• رشد موهای زیر بغل و ناحیه شرمگاهی. این موها ممکن است نازک و نرم باشد که با رشد فرزند ضخیم‌تر و تیره‌تر خواهند شد.
• رشد دستگاه تناسلی. اندام تناسلی دختر رشد کرده و اندام‌های داخلی مانند رحم و تخمدان تکامل پیدا می‌کند.
• آکنه، تعرق و افزایش بوی بدن. تغییرات هورمونی، مانند استروژن و پروژسترون باعث می‌شود پوست چرب‌تر شده و راحت‌تر جوش بزند. این امر باعث می‌شود اولین جوش‌ها روی پیشانی کودک ظاهر شود. همچنین تعرق و بوی بدن افزایش پیدا می‌کند.
• تحریک‌پذیری و تغییرات خلقی. باری دیگر، تغییرات هورمونی باعث می‌شود نوجوان سریع از کوره در برود! این احساس بسیار شبیه دورانی است که باردار هستید یا در دوره قاعدگی خود بسر می‌برید. این تغییرات هورمونی طبیعی است، کار خاصی نمی‌توانید انجام دهید. به عنوان والدین او را درک کنید. همچنین مشکلات اجتماعی در این سن باعث افزایش استرس می‌شود، زیرا کودک به دنبال استقلال برای خود است و همین باعث ایجاد تنش می‌شود.
• تغییر اندازه پا. در واقع اولین نشانه بلوغ در دختران است. دو مطالعه، یکی در سال ۲۰۰۹ و دیگری در سال ۲۰۱۱ نشان می‌دهد، تغییر اندازه پا میتواند اولین نشانه جهش رشد در دختران باشد. در حالی‌که اندازه کفش کودک در سن ۸ و ۹ سالگی نیز تغییر می‌کند، اما در سن ۱۲ سالگی به اندازه پای بزرگسالان خواهد رسید.
در این مسیر توجه به مواردی چون تغذیه، ورزش، و خواب اگر هنوز صفحه رشدی شما بسته نشده باشد در کنار تجویز های پزشک میتواند کمک کند تا شرایط رشدی بهتری را تجربه کنید.
1.تغذیه
چیزی که می‌خوریم نقش مهمی در نحوه رشد بدن ما دارد. بنابراین در صورتی‌که کودک درست غذا نخورد یا دچار سوتغذیه باشد، نمی‌تواند مانند همسن‌های خود رشد کند. داشتن اضافه وزن یا چربی زیاد در بدن باعث می‌شود دختران زودتر به بلوغ برسند. برعکس این قضیه نیز **** است. دخترانی که دچار کمبود وزن یا چربی در بدن هستند (که اتفاقی معمول در کودکان فعال یا ورزشکاران کوچک است) دچار تاخیر در بلوغ خواهند شد.رعایت یک رژیم غذایی متعادل و گنجاندن مخلوطی از ویتامین‌ها، پروتئین، کربوهیدارت‌ها، کلسیم، روی و دیگر مواد معدنی اثری چشمگیر بر بیشینه ساختن رشد دارد. صرف سه وعده غذا در روز یا در صورت امکان شش وعده غذایی سبک‌تر در طول روز را فراموش نکنید و سعی کنید برنامه‌ریزی منظمی برای وعده‌های غذایی داشته باشید و تا حد امکان هر روز در زمان یکسانی غذا میل کنید.
2. خواب
یکی از مواردی که در سبک زندگی سالم اهمیت دارد داشتن الگوی خواب مناسب و کافی است. اگر می‌خواهید سلامت بدن تامین شود باید به اندازه* کافی بخوابید. هورمون‌های رشد (HGH) در خواب ترشح می‌شوند، به‌خصوص در چرخه‌های عمیق خواب.
افزایش قد در نوجوانان نیاز به ۸ ساعت خواب عمیق دارد تا مغز هورمون رشد ترشح کند و دراین‌صورت باعث رشد قد مطلوب در فرد می‌شود.به همین دلیل توصیه می‌شود نوجوانان در حال رشد هر شب 11 ساعت بخوابند تا رشد بیشینه داشته باشند. خواب خوب شبانه، بین 8.5 تا 11 ساعت، تولید هورمون‌های رشدی را افزایش می‌دهد که پربازده‌ترین زمان رشدشان هنگام خواب است.
3. ورزش
تحرک و ورزش کردن باعث افزایش نیاز و جذب مواد غذایی، افزایش گردش املاح استخوانی و افزایش ترشح هورمون رشد می‌شود. ورزش کردن اقدامی است که برای افزایش قد بعد از ۲۰ سالگی هم توصیه می‌شود. پس اگر دنبال افزایش قد هستیم، باید ورزش هایی برای افزایش قد انجام دهیم.
شیوه ایستادن بر روی ستون فقرات تأثیر می‌گذارد و به نوبه خود بلندی قد از این امر تأثیر می‌پذیرد. حفظ حالت اندامی مناسب به ارتقاء رشد کمک می‌کند؛ بنابراین شانه‌ها را عقب بدهید و چانه را بالا بگیرید، قوز نکنید و هنگام نشستن یا راه رفتن خمیده و دولا نباشید. حتی اگر رشدتان به پایان رسیده باشد، نیز حفظ حالت اندامی مناسب باعث می‌شود قد بلندتر به نظر برسید.
